ଭାରତୀୟ ନାଗରିକତ୍ୱ ଛାଡ଼ିବା ଏବେ ଏକ ବଡ଼ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ ପାଲଟିଛି । ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ହେଲା ବାର୍ଷିକ ପ୍ରାୟ ୨ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଭାରତୀୟ ନିଜ ଦେଶର ନାଗରିକତ୍ୱ ଛାଡ଼ି ବିଦେଶରେ ବାସ କରୁଛନ୍ତି । ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ସଂସଦକୁ ସୂଚନା ଦେଇଛି ଯେ, ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୯୦୦୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଭାରତୀୟ ସେମାନଙ୍କର ଭାରତୀୟ ନାଗରିକତା ଛାଡୁଛନ୍ତି। ୨୦୨୨ରୁ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ବାର୍ଷିକ ୨୦୦୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ହୋଇଛି। ୨୦୧୧ରୁ ୨୦୨୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୋଟ୍ ୨.୬ ମିଲିୟନ ଭାରତୀୟ ସେମାନଙ୍କର ନାଗରିକତା ଛାଡୁଛନ୍ତି। ବିଶେଷକରି ଅଧାରୁ ଅଧିକ ଭାରତୀୟ କରୋନା ମହାମାରୀ ସମୟରେ ଏବଂ ପରେ ଭାରତ ଛାଡ଼ିଛନ୍ତି।ନାଗରିକତା ଆଇନ ୧୯୫୫ର ଧାରା ୯ ଅନୁଯାୟୀ, ଯଦି ଜଣେ ଭାରତୀୟ ବିଦେଶୀ ନାଗରିକତା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ତେବେ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକତା ସ୍ବୟଂଚାଳିତ ଭାବରେ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ। ଭୋଟଦାନ ଅଧିକାର ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା, ଅପ୍ରତିବନ୍ଧିତ ବାସସ୍ଥାନ, ସରକାରୀ ଚାକିରି ଏବଂ ବିଦେଶରେ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ସ୍ଥିରତା କେବଳ ନାଗରିକତା ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ। ଭାରତର ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ (OCI) କାର୍ଡ ଭିଜା-ମୁକ୍ତ ଯାତ୍ରା ଏବଂ କିଛି ଆର୍ଥିକ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରେ, କିନ୍ତୁ ଭୋଟ୍ ଦେବା କିମ୍ବା ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିବା ଭଳି ରାଜନୈତିକ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରେ ନାହିଁ।
