ହିନ୍ଦୁ ସଂସ୍କୃତିରେ ବିବାହକୁ ଏକ ସଂସ୍କାର ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ବିବାହର ଆକ୍ଷରିକ ଅର୍ଥ ହେଉଛି ବିଶେଷ ଭାବେ ବହନ କରିବା । ପାଣିଗ୍ରହଣ ସଂସ୍କାର ସାଧାରଣତଃ ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା । ଆପଣମାନେ ବିବାହ ନିମନ୍ତ୍ରଣ ପତ୍ର ପାଉଥିବେ, ସେଥିରେ ଲେଖା ଥିବ ଶୁଭ ବିବାହ ଉପଲକ୍ଷେ ନିମନ୍ତ୍ରଣ ପତ୍ର; ତେବେ ଶୁଭ ବିବାହ କ’ଣ? ଶୁଭ ବିବାହର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ସେହି ବିବାହ ଯାହା ଉଭୟ ପକ୍ଷଙ୍କ ପାଇଁ ସୁଖଦ ଏବଂ ସଫଳ ସିଦ୍ଧ ହୋଇଥାଏ । ଏକ ଶୁଭ ବିବାହ ପାଇଁ ଅନେକ କାରକ ଦାୟୀ, ସେଗୁଡ଼ିକରୁ କେତେକ ଏହିପରି:
-ଉଭୟ ପକ୍ଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପାରସ୍ପରିକ ପ୍ରେମ ଏବଂ ବୁଝାମଣା; ଯଦି ଉଭୟ ପକ୍ଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତାଳ-ମେଳ ଠିକ ରହେ, ପରସ୍ପରକୁ ବୁଝନ୍ତି ଏବଂ ସମ୍ମାନ କରନ୍ତି ତେବେ ସେମାନେ ନିଜ ଜୀବନରେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା ଅଧିକ ସହଜରେ କରିପାରିବେ।
– ଏକ ସଫଳ ବିବାହ ଓ ଉନ୍ନତ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଉଭୟ ପକ୍ଷର ସମାନ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଏବଂ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ମଧ୍ୟ ସମାନ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ । ଯଦି ଉଭଯ଼ ପକ୍ଷ ପରସ୍ପରର ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଏବଂ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ବୁଝନ୍ତି, ତେବେ ସେମାନେ ପରସ୍ପର ସହିତ ଭଲ ଭାବରେ ନିବିଷ୍ଟ ହୋଇପାରିବେ ।
– ଏକ ସଫଳ ବିବାହ ପାଇଁ ଉଭୟ ପକ୍ଷର ଆର୍ଥିକ ଓ ସାମାଜିକ ସମାନତା ରହିବା ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଯଦି ଉଭୟ ପକ୍ଷର ଆର୍ଥିକ ଏବଂ ସାମାଜିକ ସ୍ଥିତି ସମାନ ହୁଏ, ତେବେ ସେମାନେ ପରସ୍ପର ସହିତ ଅଧିକ ସହଜ ହୋଇପାରିବେ।
– ଏକ ସଫଳ ବିବାହ ପାଇଁ ଉଭୟ ପକ୍ଷର ଶାରୀରିକ ଏବଂ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଭଲ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଯଦି ଉଭୟ ପକ୍ଷ ସୁସ୍ଥ ରୁହନ୍ତି, ତେବେ ସେମାନେ ନିଜ ଜୀବନରେ ଅଧିକ ଆନନ୍ଦ ପାଇପାରିବେ।
– *ଏହି କାରଣଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟତୀତ ଏକ ସୁଖୀ ବୈବାହିକ ଜୀବନ ପାଇଁ ଅନ୍ୟ କେତେକ କାରଣ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଯେପରି କି ଜାତକ ମେଳ, ବିବାହ ତିଥି ଓ ମୂହୁର୍ତ୍ତ ତଥା ବିବାହର ସ୍ଥାନ ଓ ପରିବେଶ ଏବଂ ସଠିକ ରୀତିନୀତି, କୁଳ ପରମ୍ପରା ଏ ସବୁ ମଧ୍ୟ ଶୁଭ ବିବାହ ପାଇଁ ସମାନ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ* । ପାର୍ଟ-୧ ( ଲେଖା : ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ପରମଶୈବ ଲଳିତ ମହାପାତ୍ର )
